Bu haqda internetdə çoxlu videolar və məqalələr oxumaq olar. Lakin biz, çalışaq, ən asan tərəfindən izah edək.
Təsəvvür et ki, bir fırıldağa(fırlanan oyuncaq) üfürürsən. Enerji daşıyan nəfəsin fırlananın fırlanmasını təmin edir. Nə qədər sürətli və daha güclü üfürsəniz, fırıldaq daha sürətli fırlanır. İndi fırıldaq çarxını turbin adlanan daha böyük və daha mürəkkəb təkərlə, nəfəsini də axan su ilə əvəz edərək təsəvvür et.
Su elektrik stansiyasında çaydan və ya bənddən axan su böyük bir fırlanan turbinin qanadlarına çırpılır və o da məcburən fırlanır.
Bu generatorun içərisində böyük bir maqnit var və onu naqillərlə sarılıb. Turbin fırlananda maqnit də fırlanır ki, bu da dəyişən maqnit sahəsi yaradır. Bu dəyişən maqnit sahəsi naqildə elektron axınına səbəb olur – bu bizim istifadə etdiyimiz elektrikdir.
Burasını daha sadə izah edək:
Bir maqniti nəzərdən keçirək. Biz bilirik ki, onun iki qütbü var və görünməz qüvvə bir qütbdən digərinə uzanır – buna maqnit sahəsi deyirik. Bu, maqnit qüvvəsinin təsir göstərə biləcəyi bir maqnitin ətrafındakı boşluqdur, məsələn, metal əşyaları özünə çəkərkən.
Bir su elektrik stansiyasında olduğu kimi bir elektrik generatorunda ətrafında fırlanan böyük bir maqnit var. O fırlandıqca onun ətrafındakı maqnit sahəsinin istiqaməti davamlı olaraq dəyişir – bu barədə düşünün, sanki maqnitin şimal və cənub qütbləri daim yerlərini dəyişir.
İndi gəlin bir sarğı tel gətirək. Faradeyin Elektromaqnit İnduksiya Qanunu adlanan fizika prinsipinə görə, dəyişən maqnit sahəsi naqildə elektrik, daha dəqiq desək, elektrik cərəyanı axar. Elektrik cərəyanı elektron axınından(hər atomda olan kiçik hissəciklər) ibarətdir.
Beləliklə, generatordakı fırlanan maqnit bu naqil sarğısının ətrafında maqnit sahəsini sürətlə dəyişməyə məcbur etdikdə, teldəki elektronları hərəkətə başlamaq üçün itələyir və elektrik cərəyanı yaradır. Başqa sözlə desək, fırlanan maqnitin enerjisi (fırlanan turbindən, o da öz növbəsində axan sudan gəlir) elektrik enerjisinə çevrilir və biz bu enerjidən evlərimizi işıqlandırmaq, soyuducularımızı işlətmək və telefonlarımızı enerji ilə doldurmaq üçün istifadə edirik.
Beləliklə, sadə dillə desək: axan su təkəri (turbini) fırladır, fırlanan təkər bir maqniti fırladır, fırlanan maqnit elektron axını (elektrik) yaradır. Və beləliklə – axan suyun enerjisi elektrik enerjisinə çevrili, istifadəyə hazır olur.
İyun 8, 2023
Buradan davam edin: Zehni inkişafınız üçün testlər - İndi başlayın!
Top 100 - IQ, İnformatika, İngilis dili üzrə
